آیا تا به حال در هنگام رانندگی با خودروی اتوماتیک خود با کاهش ناگهانی شتاب مواجه شده‌اید؟ یا صدای غیرعادی از بخش گیربکس شنیده‌اید و ندانسته از کنار آن گذشته‌اید؟ این موارد نشانه‌های ابتدایی یک مشکل جدی در بخش توربین گیربکس اتوماتیک هستند. عملکرد صحیح توربین، برای انتقال قدرت نرم و بدون نقص بین موتور و گیربکس ضروری شمرده می‌شود. اگر شما هم راننده یک خودروی اتومات هستید، بد نیست بدانید که شناخت علائم خرابی و راهکارهای پیشگیری از آن، عمر مفید خودرویتان را افزایش می‌دهد و از هزینه‌های تعمیرات سنگین جلوگیری می‌کند.
توربین گیربکس اتوماتیک چیست؟
توربین گیربکس اتوماتیک یکی از اجزای اصلی مبدل گشتاور در سیستم گیربکس‌های اتومات است. این قطعه وظیفه انتقال نیرو از موتور به گیربکس به‌صورت نرم و بدون ضربه را بر عهده دارد. توربین با چرخش خود انرژی حرکتی را از روغن تحت فشار دریافت کرده و به دنده‌ها منتقل می‌کند. بدون شک عملکرد صحیح این قطعه نقش مهمی در شتاب‌گیری و تعویض دنده روان خودرو دارد.
علائم خرابی توربین گیربکس اتوماتیک
اگر خودروی شما رفتار غیرعادی از خود نشان می‌دهد، ممکن است توربین گیربکس با مشکل مواجه شده باشد. در ادامه با مهم‌ترین علائم و نحوه تشخیص و رفع آن‌ها آشنا می‌شویم:
لغزش گیربکس
وقتی خودرو به‌طور ناگهانی شتاب خود را از دست می‌دهد یا دنده به درستی درگیر نمی‌شود، احتمال خرابی توربین گیربکس بسیار زیاد است. این مشکل معمولاً با از دنده خارج شدن ناگهانی یا تأخیر در تعویض دنده همراه است و باعث می‌شود خودرو در شرایط مختلف ناپایدار رفتار کند.
در صورت مشاهده این علامت، ابتدا باید نحوه تست توربین گیربکس اتومات توسط یک متخصص انجام شود. بررسی سطح و کیفیت روغن گیربکس، اولین اقدام برای تشخیص مشکل است. در غیر این صورت باید به تعمیر توربین گیربکس اتومات یا در صورت لزوم، تعویض آن فکر کرد.
صدای غیرعادی از گیربکس
اگر هنگام حرکت یا در زمان تعویض دنده‌ها صدایی مانند تق تق، خش خش یا زنگ زدن می‌شنوید، به احتمال زیاد یکی از اجزای داخلی توربین مانند بلبرینگ یا باله‌های توربین دچار آسیب شده است. این صداها در ابتدا جزئی هستند اما با گذشت زمان شدت می‌گیرند و حتی موجب توقف کامل خودرو می‌شوند.
برای رفع این مورد از دلایل خرابی توربین گیربکس، باید به یک تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک تیگو ۵ یا مرکزی که تخصص در گیربکس اتوماتیک دارد مراجعه کرده و با بازکردن گیربکس، قطعات آسیب‌دیده شناسایی و تعویض شوند. در صورت شل شدن پیچ‌های توربین، سفت کردن آن‌ها نیز ممکن است مشکل را برطرف کند.
کاهش شتاب خودرو
وقتی توربین آسیب می‌بیند، انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها دچار اختلال می‌شود. این یعنی خودرو به فرمان گاز شما پاسخ مناسبی نمی‌دهد و در سربالایی یا هنگام سبقت گرفتن با مشکل مواجه می‌شوید. علت اصلی این اتفاق، انتقال ناقص نیروی چرخشی توسط توربین معیوب است.
در صورت مشاهده این مورد از علت خرابی توربین گیربکس اتوماتیک، چک کردن فشار سیال و عملکرد شیر برقی توربین اهمیت دارد. اگر خرابی در شیر برقی یا کلاچ توربین باشد، با تعویض یا تعمیر آن‌ها معمولاً مشکل رفع می‌شود. تعمیر توربین گیربکس اتوماتیک باید تنها توسط تعمیرکاران حرفه‌ای انجام شود تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری گردد.
افزایش مصرف سوخت
وقتی انتقال قدرت با اختلال انجام شود، موتور برای جبران آن نیاز به انرژی بیشتری دارد و این باعث افزایش سوخت می‌شود. در نتیجه، راننده متوجه مصرف غیرعادی بنزین می‌شود. این نشانه یکی از علائم خرابی توربین گیربکس اتوماتیک است که باید جدی گرفته شود.
در این حالت، استفاده از دستگاه‌های عیب‌یاب الکترونیکی برای بررسی عملکرد مبدل گشتاور پیشنهاد می‌شود. گاهی اوقات فقط با تعویض روغن گیربکس و رفع آلودگی‌های موجود در آن، مشکل حل می‌شود. در سایر موارد، باز کردن توربین و رفع ایرادهای مکانیکی ضرورت پیدا می‌کند.
گرم شدن بیش از حد گیربکس
یکی از دلایل رایج داغ شدن گیربکس اتومات، خرابی در عملکرد توربین است. کاهش فشار روغن، خرابی خنک کن گیربکس یا عملکرد نادرست شیر برقی هم می‌تواند در افزایش دمای سیستم نقش داشته باشد.
در صورت مواجهه با این علامت، بهتر است از رانندگی سنگین پرهیز کرده و سریعاً خودرو را به مرکز تخصصی گیربکس انتقال دهید. بررسی علت داغ شدن گیربکس اتومات به کمک تجهیزات سنجش فشار روغن انجام می‌شود.
لرزش غیرعادی خودرو
اگر خودرو روی سطحی صاف حرکت می‌کند ولی حس لرزش دارید، این احتمال وجود دارد که کلاچ توربین قفل شده یا بلبرینگ داخلی آن آسیب دیده باشد. این لرزش‌ها معمولاً در سرعت‌های متوسط تا بالا بیشتر احساس می‌شوند.
در این شرایط باید سیستم کلاچ توربین، مهر و موم‌ها و بلبرینگ‌ها بررسی شوند. اگر نشتی روغن هم وجود دارد، مهر و موم توربین تعویض گردد. انتخاب تعمیرگاه مناسب مانند تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک تیگو ۷ برای تشخیص دقیق و تعمیر توصیه می‌شود.
روش‌های پیشگیری از خرابی توربین گیربکس اتوماتیک
با رعایت چند نکته ساده می‌توانید از خرابی توربین گیربکس جلوگیری کنید و عمر خودرو را افزایش دهید. راهکارهای پیشنهادی به شرح زیر هستند:
• تعویض منظم روغن گیربکس و استفاده از روغن باکیفیت طبق دفترچه راهنما
• بررسی دوره‌ای نشتی‌ها و جلوگیری از کاهش سطح روغن و آسیب به سیستم
• استفاده از خنک‌کن مناسب و پیشگیری از داغ شدن بیش از حد گیربکس
• رانندگی صحیح در سربالایی و فشار بیش‌ازحد به گیربکس ممنوع
• استفاده از دنده مناسب در شرایط خاص و عدم استفاده از دنده در حالت اشتباه
• اجتناب از رانندگی پرفشار در ترافیک چرا که داغ شدن مداوم باعث آسیب می‌شود
• بررسی وضعیت فیلتر روغن؛ زیرا فیلتر کثیف موجب افت عملکرد گیربکس می‌شود
• بررسی دوره‌ای در تعمیرگاه مجازو شناسایی زودهنگام مشکلات پیش از بروز خرابی جدی
جمع‌بندی
خرابی توربین گیربکس یکی از مشکلات جدی و البته پرهزینه‌ای است که ممکن است برای هر خودروی اتوماتیکی رخ دهد. شناخت زودهنگام علائم، انجام تست‌ها و اقدامات پیشگیرانه مانع از خرابی‌های بیشتر و افزایش هزینه‌ها می‌شود. در خودروهای اتومات که دارای سیستم‌های پیشرفته گیربکس هستند، دقت و نگهداری صحیح اهمیت دوچندانی دارد. بهتر است با بروز کوچک‌ترین علامتی، با تعمیرگاه تخصصی تماس بگیرید و مانع از بروز مشکلات گسترده‌تر شوید.
سوالات متداول
۱. توربین گیربکس اتوماتیک چیست؟
قطعهای حیاتی برای انتقال قدرت از موتور به گیربکس بدون استفاده از کلاچ دستی است.
۲. علت خرابی توربین گیربکس اتوماتیک چیست؟
نشتی روغن، روغن آلوده، فشار زیاد، یا استفاده نادرست از خودرو علا‌های خرابی این بخش مهم در خودرو هستند.
۳. بهترین زمان برای تعمیر توربین گیربکس اتومات چه موقع است؟
در صورت مشاهده علائم اولیه مثل لرزش، لغزش یا افزایش مصرف سوخت برای تعمیر اقدام نمایید.